Las dansas tradicionalas son mesas a las onors dins los balètis de nòstre parçan occitan.
Estatgis de bal trad (Cercle Cultural Occitan de Dunas), Campestrals (Saint-Romain-le Noble), Quinzenadas Occitanas (Òlt e Garona)… Las escasenças de ligar costumas, musica, cultura e bona umor son nombrosas, e aquò nos ven de luènh.
Las vòtas èran un temps de rescontre, de partatge d’una cultura comuna ont joves e vièlhs se transmetián dansas e musicas.
Los musicaires e lors instruments
Demèst los mai coneguts :
Lo pifre : es l’ancèstre de la flaüta traversièra. Fabricat de bois, de canavèra o d’ebèn, a un son puslèu agut. Se jòga en Gasconha, Lendadòc e Provença. Son musicaire s’apèla lo pifraire.
Lo violon e son violonaire.
L’acordeon diatonic : lo musicaire dubrís o tampa lo bufet en quichant suls botons de drecha e d’esquèrra. L’aire passa alara dins los enches que son a l’endedins de l’instrument entre los clavièrs e lo bufet. Cada toca fa una nòta qu’es diferenta se lo musicaire dubrís o tampa lo bufet.
La cabreta : lo cabretaire confla lo sac amb un bufet jos son braç drech e quicha lo sac del braç esquerièr per far vibrar l’enche doble que fa lo son. Nos ven mai que mai d’Auvernha, mas se retròba dins las dansas tradicionalas de Roèrgue e de Carcin.
Las dansas tradicionalas occitanas
Lo branle : es una dansa bearnesa. Los dançaires forman una cadena dobèrta o tampada dins lo sens de las agulhas d’una mòstra.
La farandòla : se practica per las vòtas talas coma Sant Joan o Carnaval.
La ronda : « Dansèm la trompusa /Que refusa musa/La trompus’a un galant/Se marida pas d’ongan/ Dansèm la trompusa /Que refusa musa »
La giga : « Lèva lèva lèva la camba/Lèva lèva lèva lo pè ».
Per mai d’entresenhas sus la cultura occitana en Tarn e Garona, veire l’excellent « Istòria e tradicions occitanas », Al canton, 2017, C.P. Bedel.
